Soru: Kâfirler öldüğünde onlara da kabirlerinde azap edilmekte midir? Geçenlerde bu mevzu bir mecliste konu oldu. Bir arkadaş kâfirlerin sadece kıyamette azap göreceklerini bunun dışında azap göreceklerine dair her hangi bir delilin mevcut olmadığını söyledi. Bu doğru mudur?
Cevap: Maliki muhaddis ve fakihlerinden İbn Abdilber “et-Temhid” inde sadece Müslümanların ve bir de tevhidi mahza diliyle söyleyip kalbine indirgememiş münafıkların kabir azabına dûçar olacaklarını, İslam’ı kabul etmemiş, kimliği belli kâfirlerin kabirlerinde azap görmeyeceklerini belirtmektedir.
Bu görüşü “Kitabu’r-Rûh” unda[1] tenkit eden İbn Kayyim, doğru olanın kâfirlerin de kabir azabına maruz kalacakları olduğunu söyler. “Allah Teâla sağlam sözle iman edenleri hem dünya hayatında hem de ahirette sapasağlam tutar. Zalimleri ise Allah ﷻ saptırır. Allah dilediğini yapar”[2] şeklindeki ayet-i kerimeyle istidlal eden İbn Kayyim, kâfirlerin de kabir azabı göreceğine dair birtakım deliller serd eder. Bunlardan bir kaçını zikredelim:
- Hz. Peygamber ﷺ şöyle buyurmuştur: Kul kabre konulduğunda ve arkadaşları on (un yanın) dan ayrıldığında o onların nalinlerinin sesini duyar. Münafık ve kâfire gelince onlara denilir ki; “Bu adam (Hz. Peygamber ﷺ) hakkında ne dersin?” o da “ bilmiyorum. İnsanların söylediği şeyi derdim” diye cevap verir. Bunun üzerine ona “bilemedin ve (kurtulanlara da) tabi olmadın” denir. Demirden tokmakla kendisine vurulunca öyle bir bağırır ki insanlar ve cinlerin dışında kendisine yakın olan (melekler ve hayvan)lar onu duyar.[3]
- Yine buna benzer başka rivayetlerde sarih olarak kâfirin ruhunun kabrinde cesedine iade edileceği ve Münker- Nekir’in gelip ona soru soracakları, onu korkutacakları ve kaburga kemikleri birbirine girecek derecede kabrinin ona daraltılacağı ifade edilmektedir.
- O gün (Allah) onlara nida ederek “Peygamberlere ne cevap verdiniz?” diyecek,[4] “Rabbine and olsun ki; elbette mutlaka onlara topluca soracağız”,[5] Andolsun ki; kendilerine (peygamber) gönderilmiş olan o kişilere elbette soracağız. Yemin olsun o (peygamber olarak) gönderilmiş olan kimselere de soracağız”[6] gibi ayet-i kerimelerde Allah Teâlâ kâfirlere kıyamet gününde sorgu sualin olacağından bahsetmektedir. Öyleyse onların kabirlerinde sorguya alınmamaları düşünülemez.
[1] İbnu Kayyimi’l-Cevziyye, “Kitabu’r-Rûh”, s. 116 vd. Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut-Lübnan, 1982, B.I
[2] İbrahim, 27
[3] Buhari, Cenâiz, No: 1273, İbn Hibban, Cenaiz, No: 3120, Nesâi, Cenâiz, No: 2051, Ebu Davud, Kitabu’s –sünne, No: 4753, Ahmed b. Hanbel, Müsned, No: 12293
[4] Kasas, 65
[5] Hicr, 92
[6] A’râf, 6